မြန်မာစကားပုံများ

ငါ့သားရွှေတောင် ရေကိုရှောင် အောင်စံဖြိုး ရေချိုးရက် 𝐒𝐚𝐲𝐢𝐧𝐠 ငါ့သားရွှေတောင် ရေကိုရှောင်၊ အောင်စံဖြိုး ရေချိုးရက်။  𝐒𝐨𝐮𝐫𝐜𝐞/𝐎𝐫𝐢𝐠𝐢𝐧 "ငါ့သားရွှေတောင် ရေကိုရှောင်၊ အောင်စံဖြိုး ရေချိုးရက်။"သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ 𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐩𝐫𝐞𝐭𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 အနက်အဓိပ္ပာယ် -  နာလန်ထူစတွင် ရေမချိုးသင့်သည့် နေ့များမှာ တနင်္လာ၊ သောကြာ၊ ဗုဒ္ဓဟူး၊ စနေ ဖြစ်သည်။ ရေချိုးသင့်သည့် နေ့များမှာ တနင်္ဂနွေ၊ အင်္ဂါ၊ ကြာသပတေး ဖြစ်သည်။(ငါ့ = တနင်္လာ၊ သား = သောကြာ ၊ ရွှေ = ဗုဒ္ဓဟူး၊ တောင် = စနေ၊ အောင် = တနင်္ဂနွေ၊ စံ = အင်္ဂါ၊ ဖြိုး = ကြာသပတေး)။  𝐄𝐱𝐩𝐥𝐚𝐧𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐢𝐧 𝐄𝐧𝐠𝐥𝐢𝐬𝐡 This saying comes from ancient Burmese astrology. Based on ancient Burmese astrology, certain days are recommended for a recovering person to shower, while others are not suitable. During the recovery period, it's advisable to avoid showering on Monday, Wednesday, Friday, and Saturday. The best days for bathing are Sunday, Tuesday, and Thursday. (My = Monday, Son = Friday, Shwe = Wednesday, South = Saturd...

ငါ့ဝမ်းပူဆာ မနေသာ /My hungry stomach: the trigger to start. 𝐒𝐨𝐮𝐫𝐜𝐞/𝐎𝐫𝐢𝐠𝐢𝐧 "ငါ့ဝမ်းပူဆာ မနေသာ။"သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ 𝐌𝐞𝐚𝐧𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐧 𝐁𝐮𝐫𝐦𝐞𝐬𝐞 အနက်အဓိပ္ပာယ် -   ဝမ်းရေးကြောင့် မလွှဲမရှောင်သာ မလုပ်ချင်ဘဲ လုပ်ရသည်။ (ဗိုက်ဆာသည့်အတွက် အစာရဖို့ မလုပ်ချင်သည့်အရာ၊ သို့မဟုတ် မလုပ်ကောင်းသည့်အရာကို လုပ်ဆောင်သည်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။) 𝐌𝐞𝐚𝐧𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐧 𝐄𝐧𝐠𝐥𝐢𝐬𝐡 My hungry stomach: the trigger to start. I have to do it for my livelihood even though I don’t want to do it.  𝐎𝐭𝐡𝐞𝐫 𝐒𝐢𝐦𝐢𝐥𝐚𝐫 𝐏𝐫𝐨𝐯𝐞𝐫𝐛𝐬 1. "A full stomach makes a happy heart." 2. "A hungry man is an angry man." 3. "A hungry man is not a free man." 4. "A hungry stomach has no ears." 5. "An empty stomach is not a good political adviser." 6. "Better a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith." 7. "Bread is the staff of life." 8. "He that goes to bed hungry dreams of pancakes....

ငါနှင့်မတူ ငါ့ရန်သူ (Different from me, my enemy.) ငါနှင့်မတူ ငါ့ရန်သူ။  အနက်အဓိပ္ပာယ် -   မိမိနှင့် အယူအဆချင်း၊ သဘောထားချင်း မတူသူအား ရန်သူသဖွယ် သတ်မှတ်တတ်ကြသည်။  English Version Different from me, my enemy. This Burmese proverb reflects the tendency of some individuals to label others as enemies simply due to differing opinions and perspectives. Other Similar Proverbs      "He who is not with me is against me."     "You're either for me or against me."     "With us or against us."     "If you're not part of the solution, you're part of the problem."     "In for a penny, in for a pound."     "You can't ride two horses with one behind."     "You're either on the bus or off the bus."     "You can't have your cake and eat it too."     "You're either a friend or an enemy."     "There's no middle ground."     "All or nothing."

ငါနှင့်ငါသာ နှိုင်းစရာ (Only me to compare with me) "ငါနှင့်ငါသာ နှိုင်းစရာ။"သည် မြန်မာ ဆိုရိုးစကားဖြစ်သည်။   အနက်အဓိပ္ပာယ် -    မာန်တက်နေသူသည် မိမိနှင့် နှိုင်းယှဉ်လောက်သည့် ပုဂ္ဂိုလ် မရှိဟု ကိုယ့်ကိုယ်ကို ထင်တတ်သည်။  English Version Only me to compare with me. Literal meaning: "No one matches up to compare with me." This Burmese saying describes the mindset of arrogant individuals who believe there is no one superior to them. They perceive themselves as unmatched, considering no one worthy of comparison.  YouTube Channel

ငရုတ်တစ်လှမ်း ခရမ်းတစ်ခုန် "ငရုတ် တစ်လှမ်း၊ ခရမ်း တစ်ခုန်။"သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။  အနက်အဓိပ္ပာယ် -   ငရုတ် စိုက်ရာတွင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ခြေတစ်လှမ်းစာခန့် ခွာ၍ စိုက်ရပြီး၊ ခရမ်းပင် စိုက်ရာတွင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် တစ်ခုန်စာခန့် ခွာ၍ စိုက်ရသည်။  Chili plants: one step apart; eggplants: one jump apart. This is a Burmese saying and it provides insight into the farming practices within the agricultural settings of Myanmar. This saying means that when planting chili and eggplants, chili plants are spaced at a one-step distance, and eggplants are positioned with a one-jump separation to promote healthy growth and maximize fruit yield.

ကုရာ နတ္ထိ ဆေးမရှိ ကုရာ နတ္ထိ ဆေးမရှိ။ No cure for sure. အနက်အဓိပ္ပာယ် ကိလေသာကာမတည်းဟူသော ကိုယ်တွင်းနာကို ကုသနိုင်သော ဆေးဝါးမရှိပေ။ There is no cure for greed. This is a Burmese saying and it implies that there is no cure for greed. It remains unstoppable and it persists beyond any cure. https://youtu.be/D51CN-whd50

ကာလံ ဒေသံ အဂ္ဃံ ဓနံ ကာလံ ဒေသံ အဂ္ဃံ ဓနံ။ The grace of goods, in time and place.  အနက်အဓိပ္ပာယ်  " ကာလံ ဒေသံ အဂ္ဃံ ဓနံ။" သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ ပစ္စည်းတန်ဖိုးကို အချိန်အခါ၊ နေရာဒေသလိုက်၍ ဆုံးဖြတ်ရသကဲ့သို့ အချို့သော လူမှုကိစ္စများကို အချိန်အခါ၊ နေရာဒေသအလိုက် ဆောင်ရွက်ကြရသည်။ (ကာလံ - အချိန်အခါ၊ ဒေသံ - နေရာဒေသ၊ အဂ္ဃံ - တန်ဖိုး၊ ဓနံ - မစ္စည်းဥစ္စာ။) This is a Burmese saying. It means that "As the worth of goods is evaluated in relation to their context of time and place, certain social issues are handled accordingly. As the value of goods is assessed within the context of time and place, certain social issues are addressed accordingly."

ဃရာဝါသော ဗဟုကိစ္စော " ဃရာဝါသော ဗဟုကိစ္စော ။"  သည် မြန်မာ ဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ ကိစ္စမြားမြောင် လူတို့ဘောင် - နှင့် အတူတူ။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ လူ့ဘောင်လောကသည် ကိစ္စအမျိုးမျိုး များပြားလှ၏။  “ The world of human society, Brimming with issues in variety .” This saying means that the world of human society is full of various issues. https://youtu.be/69TTfjWiByg

ဂငယ်သုံးခု ဥသျှစ်ထု   ဂငယ်သုံးခု ဥသျှစ်ထု (Three 8s were smashed with a bael fruit.)။  အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ  ဥသျှစ်သီးချင်း ထုသည့်အခါ ထုသည့် ဥသျှစ်သီးလည်းကွဲ၊ အထုခံ ဥသျှစ်သီးလည်း ကွဲသကဲ့သို့ သက္ကရာဇ် ၈၈၈ ခုနှစ်တွင် တိုင်းပြည် မငြိမ်မသက်ဖြစ်၍ အင်းဝပြည်ကြီး ပြိုကွဲပျက်စီးရသည်။  Three 8s were smashed with a bael fruit.  This is a Burmese saying, a type of mnemonic device, created to remember a key historical event in Myanmar. The saying goes like this: When you smash a bael fruit with another bael fruit, the one you use to smash gets broken open and the other one being smashed also breaks open. In the year 888, the country was in turmoil, and the land of Inwa met with destruction, much like the bael fruits being broken.

ခရုမှာလည်းအဆံ လူမှာလည်းအကြံ "ခရုမှာလည်း အဆန်၊ လူမှာလည်း အကြံ။"သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ  ခရုတွင် အဆံရှိသကဲ့သို့ လူတွင်လည်း အကြံဉာဏ် ရှိစမြဲ ဖြစ်သည်။  Snails with innards, men with intellect.  This is a Burmese saying. It means that human beings always have intellect and good ideas as snails have innards.

ကလေးရှက်တော့ငို လူကြီးရှက်တော့ ရယ် "ကလေးရှက်တော့ ငို၊ လူကြီးရှက်တော့ ရယ်။"သည် မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ ကလေးရှက်သည့်အခါ ငိုတတ်သည်။ လူကြီးရှက်သည့်အခါ အရှက်ပြေ ရယ်တတ်သည်။ (လူငယ်ရှက်က ငို၊ လူကြီးရှက်က ရယ် - ဟူ၍လည်း အဆိုရှိသည်။) When embarrassed, children tend to cry whilst adults tend to laugh. This is a Burmese saying. It illustrates the contrasting ways in which children and adults handle embarrassment. While children display their emotions directly often crying when embarrassed due to their straightforward emotional expression without filters. On the other hand, adults tend to laugh in such situations. This adult behavior reflects a more complex emotional and social response, where laughter serves as a coping mechanism, a means to deflect attention, and a tool to ease social tension.

ကလေးပါးစပ်မှာ အစား ၊ စျေးသည်ပါးစပ်မှာ စကား။ "ကလေးပါးစပ်မှာ အစား၊ ဈေးပါးစပ်မှာ စကား။"သည် မြန်မာ ဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။  အနက်အဓိပ္ပာယ်:  ကလေးပါးစပ်သည် အစားမျိုးစုံကို စားတတ်သည်။ ဈေးသည်ပါးစပ်သည် စကားမျိုးစုံကို ပြောတတ်သည်။ Foods in the mouth of a child, words in the mouth of a vendor.  This is a Burmese saying and the meaning here is that a child's mouth tends to eat a variety of foods, and the vendor's mouth tend to speak variant words.

ကရင်သားမွေး၊ ခေါင်းမဆေးနှင့်၊ အိုးစည်တီး ပြီးအောင်ဆေး။ "ကရင်သားမွေး၊ ခေါင်းမဆေးနှင့်၊ အိုးစည်တီး ပြီးအောင်ဆေး။"သည် မြန်မာ့ရိုးရာ ဗေဒင်ကို အခြေခံသည့် ဆိုရိုးစကားဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ် ခေါင်းမလျှော်သင့်သော နေ့များမှာ တနင်္လာ၊ ဗုဒ္ဓဟူး၊ သောကြာ၊ ကြာသပတေး ဖြစ်သည်။ ခေါင်းလျှော်သင့်သော နေ့များမှာ တနင်္ဂနွေ၊ အင်္ဂါ၊ စနေ ဖြစ်သည်။ (က =တနင်္လာ၊ ရင် = ဗုဒ္ဓဟူး၊ သား = သောကြာ၊ မွေး = ကြာသပတေး၊ အိုး = တနင်္ဂနွေ၊ စည် = အင်္ဂါ၊ တီး = စနေ) (ကရင်သားမွေး ခေါင်းမဆေးနှင့်၊ စံထွန်းအေး ခေါင်းဆေးတော့။ အောင်စည်တီးခေါ် နေ့သုံးဖော် လျှော်လေဦးခေါင်းသာ၊ ကုလားမသား နေ့လေးပါး ခေါင်းကားမလျှော်ရာ - ဟူ၍လည်း အဆိုများ ရှိသည်)  Based on Burmese astrological calculations: The days you should not wash your hair are Monday, Wednesday, Thursday, and Friday. You should only wash your hair on Sunday, Tuesday, and Saturday.

ကရုဏာ လဟုနာဖြစ် " ကရုဏာ လဟုနာဖြစ် "သည် မြန်မာစကားပုံ ဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ သနားသဖြင့် ဆောင်ရွက်သော အမှုသည် မလေးနက်ဘဲ အချည်းနှီး ဖြစ်သွားသည်။  Given in kindness, ended in blindness.  This is a Burmese proverb and this suggests that the action was initially performed with good intentions ("Given in kindness"), but eventually, its purpose or significance was lost or overlooked ("ended in blindness"). It suggests that an action was initially performed with kindness or compassion (mercy), but over time, the value or significance of that action has diminished or disappeared. Other Similar Sayings There are several proverbs and sayings that echo the sentiment of "Given in kindness, ended in blindness," where good intentions lead to unexpected or negative outcomes. Here are a few: "The road to hell is paved with good intentions." - This proverb suggests that good intentions alone are not enough and can sometimes lead to bad outcomes, despit...

ကတညုတ ကတဝေဒီ "ကတညုတ ကတဝေဒီ"သည် မြန်မာ ဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည်။  အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ မိမိအား ကျေးဇူးပြုဖူးသူကို သူ၏ကျေးဇူးကို သိသည့်အလျောက် ကျေးဇူးတုံ့ပြန်ဆပ်သည်။ (ကတညုတ - သူပြုဖူးသော ကျေးဇူးကို သိခြင်း၊ ကတဝေဒီ - ကျေးဇူးတုံ့ပြန်ဆပ်ခြင်း)  In English Version You should reciprocate thanks to those who have been kind to you. Other Similar Sayings "Kindness begets kindness." "Do unto others as you would have them do unto you." "What goes around, comes around." "One good turn deserves another." "Give credit where credit is due." "Don't bite the hand that feeds you." "Gratitude is the memory of the heart." "A friend in need is a friend indeed." "When you drink the water, remember the well." "It is better to give than to receive."

ကဆုန်အတွင်း မြေသင်းပျံ့ပျံ့ မိုးနံ့နံ့ "ကဆုန်အတွင်း၊ မြေသင်းပျံ့ပျံ့၊ မိုးနံ့နံ့။"သည် မြန်မာစကားပုံ ဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မှာ မိုးသည် ကဆုန်လတွင် မြေသင်းနံ့ ထွက်ရုံလောက် ဖွဲဖွဲ ရွာသည်။  This is a Burmese proverb based on Burmese context. During Kason, rains fall gently just to spread the earth's fragrance. Kason is one of the 12 Burmese Lunar months and it is the second month of the year. It has 30 days and it covers the latter part of April and early May.

ကဆုန်နယုန်ဆွေ့ဆွေ့ခုန် ကဆုန်၊ နယုန် ဆွေ့ဆွေ့ခုန်။  အနက်အဓိပ္ပာယ်: ကဆုန်လနှင့် နယုန်လ၌ ဆွေ့ဆွေ့ခုန်လောက်အောင်   နေပူရှိန် အလွန်ပြင်းလှသည်။             In the months of Kason and Nayon, the sun's heat is so intense that one feels compelled to jump swiftly and nimbly to escape from its scorching heat. The Burmese months Kason and Nayon span from the latter part of April, encompass the entirety of May, and extend into the first half of June.  [Kason 30 days (April – May), Nayon 29 days (May – June)]

ကတွတ်ပေါက် ဗျိုင်းစောင့် "ကတွတ်ပေါက် ဗျိုင်းစောင့်"သည် မြန်မာစကားပုံဖြစ်သည်။ အနက်အဓိပ္ပါယ်မှာ ဗျိုင်းသည် ကတွတ်ပေါက်မှ တက်လာမည့် ငါးကိုဖမ်းရန် စောင့်မျှော်နေသကဲ့သို့ အခွင့်အလမ်း တစ်စုံတစ်ရာကို မျှော်လင့်ခြင်း ကြီးစွာဖြင့် စောင့်ကြည့်နေသည်။ (ကတွတ်ဝ ဗျိုင်းစောင့်၊ ဆည်ဝ ဗျိုင်းစောင့် - ဟူ၍လည်း အသုံးရှိသည်။) ဤစကားပုံနှင့် အဓိပ္ပါယ်တူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားပုံများကို အောက်တွင် ဖော်ပြပေးထားပါသည်။ The scenario described, where a heron waits patiently for a fish at a water runoff exit, and someone similarly watches for an opportunity, aligns with several proverbs and sayings that emphasize patience, opportunity, and vigilance. Here are some that reflect similar themes: "Patience is a virtue": This proverb highlights the value of being patient, much like the heron waiting for the fish. "Good things come to those who wait": This saying suggests that patience can lead to rewarding outcomes. "Opportunity knocks only once": This emphasizes the importance of b...

ကချင်လျက် လက်ကျိုး (မြန်မာစကားပုံ)